Een stokoude liturgie
Nadia Bolz-Weber
De laatste dagen lees ik boeken van Nadia Bolz-Weber (NBW). Niet iedereen kan haar geschriften of haar vaardigheid om terug te schakelen naar straattaal waarderen en vaak merk ik dat mensen haar eenvoudig als vrijzinnig wegzetten. Dat mag natuurlijk, maar ik vraag me echt af of het klopt.
Een jaar of vijf geleden dronk ik een kop koffie met haar op het Greenbelt festival in Engeland. Haar boek Pastrix had me aangesproken en ik hoorde haar uit over haar “House of all sinners and saints” in Denver, Colorado. Een Lutherse kerkplant waar mensen bij elkaar komen rondom de sacramenten van de kerk die in andere kerken hooguit op de achterste bank zouden kunnen plaatsnemen.
Eigen pijn
De klik met deze doelgroep komt voort uit de biografie van Nadia zelf. Ze groeide op in een stevige orthodoxe kerk maar raakte aan lager wal. Onzekerheid, een bepaalde theologie en een veroordelende God hadden daar een grote rol in gespeeld. Ze raakte verslaafd aan alcohol en drugs maar hervond haar geloof in Jezus en werd uiteindelijk voorganger van een Lutherse kerkplant in Denver.
Het opvallende aan haar theologie is dat deze hele oude papieren heeft. In tegenstelling tot het voorspoed evangelie wat wild om zich heen grijpt in de evangelische wereld en waar de ontwikkeling van de mens een centrale plaats heeft, spreekt NBW juist over zaken als: sterven aan jezelf, dat God de eerste beweger is en nieuw leven wat God zelf initieert in mensen.
Een stokoude liturgie
Ze heeft zich nooit afgevraagd wat jongvolwassenen van een kerk verwachten, maakte geen gebruik van kom-naar-ons-marketing-trucs en maakt geen hip product van het evangelie. In tegendeel zelfs! Haar kerk is een liturgische kerk waar de liturgie en de sacramenten centraal staan. Ze zegt daar zelf over: “We doen niets echt goed, maar we doen het samen”. En dáár ligt de kracht van haar gemeenschap (waar ze overigens na tien jaar afscheid van heeft genomen).
Gebroken en worstelende mensen die zich present stellen door de liturgie voor een God die vergeeft en aanwezig wil zijn. Geen antwoordmachine, maar een God die vlees en bloed aandeed in de persoon van Jezus en aanwezig is onder mensen. En die aanwezigheid maakt het verschil. Op de vraag wat voorgangers zouden moeten doen, antwoordt ze eenvoudig: “Ze moeten erachter moeten komen wie hun mensen zijn en proberen hun voorganger te zijn”.
Leven van genade
NBW is authentiek en eerlijk over haar falen. Je mag van alles vinden van haar ideeën en benadering, maar ze is heel erg eerlijk. Veel eerlijker dan veel voorgangers die zich verstoppen achter een façade van geprojecteerde heiligheid. Ze is écht. Mens onder de mensen. En samen met haar congregatie was ze aanwezig in de liturgie bij God. Ik vind dat mooi. Geen productiemaatschappij, maar een kerk die leeft van genade. Een kerk van échte verhalen, van échte mensen.
Ik voel me daar ook vertrouwt mee. Dat eerlijke, dat echte. Een kerk die nooit de hoop opgeeft bij mensen, ook al vallen ze (en wé!) vaak terug in oud gedrag. Steeds weer opnieuw de Christuskaars aansteken om te belijden dat het zijn licht is wat de wereld in schijnt. En omdat we bij Hem horen zijn wij dat licht ook kennelijk zelf. We zijn soms een heilige, soms een onheilige. We zijn menselijk.
Een eerlijke kerk
Ooit legde ik de domeinnaam “eerlijkekerk.nl” vast. Misschien wel het meest omdat ikzelf zo enorm verlang naar zo’n kerk. Een kerk waar écht iedereen welkom is, waar we elkaar vasthouden en waar Christus in het midden aanwezig is. Mijn beste ervaring daarmee was “de kerk voor niet kerkelijken” waar we met elkaar op reis gingen en veel leerden.
Geen rockconcert of stuiterende aanbiddingsband, maar eeuwenoude gezangen die a capella worden gezongen. Een heldere liturgie met aandacht voor schuldbelijdenis én aanbidding. Een liturgie waar ons hele menszijn onderdeel van uitmaakt. Onze successen, ons verdriet, ons falen – en Jezus in het midden met open armen.
Zoals woordkunstenaar de Droominee ooit prachtig schreef:
“We are the church of fuck-ups
were Christ can be found in the midst
of burned-out believers and moral misfits
we are imperfect and unfinished
Amen”.
1 Comment