Leren van Extinction Rebellion
Ik ben bijzonder enthousiast over Extinction Rebellion (XR), de sociale beweging die zich sterk maakt tegen klimaatverandering en de afname van de biodiversiteit. Ik begrijp heel goed waarom tienduizenden jongeren in ons land met veel plezier deel uitmaken van deze beweging. Terwijl millennials de kerk in grote aantallen verlaten, groeit XR vooral door de bijdrage van deze millennials. Wat is er zo bijzonder aan deze beweging?
1. IEDEREEN MAG MEEDOEN
Binnen XR mag letterlijk iedereen meedoen. Er is geen toelatingsexamen, geen contributie of lidmaatschap. De beweging vormt zich door mensen die beloven zich aan tien cruciale waarden te houden. Die waarden worden niet ondertekend, of met de lippen beleden, maar geleefd. Doe je dat, dan mag je je XR noemen, doe je dat niet dan is het eindpunt bereikt, je gedrag valt immers op binnen de groep waar je actief bent.
Je krijgt dus een beweging van gelééfde waarden. Heel anders dan in de kerk waar van alles ondertekend kan worden, maar nergens wordt getoetst of je leeft volgens de waarden van het Koninkrijk.
2. PARTICIPATIECULTUUR
XR is gebaseerd op de principes van “holacracy” – een bestuurssysteem voor organisaties dat de medewerkers in staat stelt om zichzelf te organiseren. Dit doet holacracy door de autoriteit en besluitvorming te verdelen over zelfstandige en autonome teams in plaats van de klassieke ‘top’ van de organisatie. Iedere medewerker is ‘manager’ van zijn eigen rollen en draagt de volledige verantwoordelijkheid voor het functioneren hiervan.
Iedereen doet dus ook mee en is autonoom binnen een decentrale structuur waarbij feedback van anderen de zaak in de rails houdt. Het blijkt een katalysator van creativiteit en enthousiasme te zijn! In de kerk is er geen sprake van een echte participatiestructuur. De kerkdiensten vergen zeker 90% van de aanwezige tijd en geld en deze diensten bestaan niet uit participatie. In plaats van energiegevend is de kerk vaak energievragend. Creativiteit, zelfstandigheid en enthousiasme worden hierdoor onvoldoende gestimuleerd.
3. GEEN BEROEMDE LEIDERS
XR is een wereldwijde beweging. De enige persoon die een zekere mate van bekendheid heeft is Roger Hallam, één van de oprichters van XR. De beweging bestaat dus niet uit een select gezelschap van leiders met een hoge status en een grote mate van bekendheid. Bij XR staat het doel centraal.
In de kerk lijkt dat omgekeerd. De kerk (vooral het evangelische deel) bestaat voor een groot deel uit beroemdheden die stad en land afreizen om hun boodschap te verkondigen. Struikelt zo’n leider dan is de schade groot, want hij/zij (maar meestal hij!) sleurt veel mensen mee in zijn val. Een bepaalde bediening komt dan abrupt tot een einde met alle schadelijke gevolgen van dien. Dat is bij XR onmogelijk. Iedereen is nodig en belangrijk.
4. ECHTE ZORG VOOR ELKAAR
XR zet zich niet alleen in voor duurzaamheid, maar aan de grondslag van het denken binnen XR ligt het bouwen aan een “regeneratieve cultuur”. Een cultuur waar plaats is voor herstel: een gezonde, weerbare en veerkrachtige samenleving die meebeweegt met de omstandigheden.
Dit aspect van XR heeft de meeste indruk op me gemaakt. De zorgcultuur en het welzijn van de ander is heel bijzonder. Bij actie’s zijn er mensen aanwezig de het welzijn van de actievoerders in de gaten houden. Denk aan een praatje, een bemoediging, lekker eten of een massage. Die cultuur van zorg en liefde is echt bijzonder. Er is altijd koffie en thee en iets lekkers te eten. Elke meeting wordt vooraf gegaan door een check-in. Hoe zit iedereen erbij? Bijvoorbeeld vanmiddag vertelde de vrouw naast me dat ze verdrietig was omdat haar zoon een ernstige ziekte had. Dat geeft direct een band. Wie ben je? Waar worstel je mee? Ik zie je.
De kerk kent ook een zorgcultuur. Gelukkig wel. Toch heb ik in al die jaren nooit een ontspannende massage aangeboden gekregen in drukke en vermoeiende weken in het kerkelijk jaar. In de pakweg 17 jaar dat ik op zondag in allerlei kerken spreek (vaak op grote reisafstand van onze woonplaats) heb ik slechts één keer een lunchpakket gekregen voor de terugreis. De rest van de kerken dacht er gewoonweg niet aan.
Veel christenen
Het is geen wonder dat er veel christenen aanwezig zijn binnen de gelederen van XR. De voormalig bisschop van Canterbury Rowan Williams is een warme pleitbezorger van XR en het verwante Christian Climate Action.
Ik vraag me af wat er in de kerk zou veranderen als we de principes van XR zouden implementeren?
Reacties uitgeschakeld voor Leren van Extinction Rebellion