Neoliberalisme en ecologische gerechtigheid
Ecologische gerechtigheid is niet eenvoudig
Recht doen aan de aarde en haar bewoners door genoegen te nemen met genoeg. Dat is nog niet zo eenvoudig begin ik te merken. We weten eigenlijk helemaal niet hoeveel genoeg precies is. Ik beschreef dat probleem jaren geleden al in mijn boek “Tegen de draad”. Genoeg is geen term uit de economie en in ons door het bedrijfsleven gedicteerde neoliberalisme moet alles altijd maar groeien. Maar niets wat God heeft gemaakt kent een oneindige groei. Er is altijd een groeiplafond. De kleinste muis en de grootste olifant hebben een beperking als het gaat om de groei en dat is precies zo bedoeld.
De focus op oneindige (economische) groei heeft ons Westerlingen veranderd in onverzadigbare primaten die de wereld afstropen naar nog goedkopere grondstoffen en arbeid. Het neoliberalisme is een ziek en diabolisch systeem wat de aarde, onze medemens en dieren kapotmaakt. We zijn heel ver afgedreven van de economie van God zoals beschreven in het bijbelboek Exodus.
Ecologische voetafdruk
Ik berekende nog eens onze digitale voetafdruk. Hoewel we aardig bewust leven blijkt het niet genoeg. Met onze levensstijl heb je dus 2,4 aardbollen nodig als iedereen zou leven als ons gezin. Het gemiddelde in Nederland ligt zelfs op 3,5 aardbol, terwijl Amerikanen er 5 nodig hebben. Een Braziliaan gebruikt 1,8 aardbol – nog altijd teveel. Natuurlijk zijn dit maar modellen om globaal aan te geven hoe landen er voor staan. De waarheid is dat niemand precies weet hoe laat het is op de ecologische klok.
Ik heb niet de illusie dat ik de aarde ga redden met een veranderde levensstijl, maar ik ben geschrokken van onze (en mijn!) zelfgerichtheid die ten koste gaat van anderen. Onze levensstijl is niet vrijblijvend ook al voelt dat wel zo. Dus God red de aarde en ik (en jij) kunnen kiezen of we daarin met Hem mee willen gaan doen. Dan verschuift de focus van een lamgeslagen schuldgevoel naar een stukje vreugde om nú al te laten zien hoe het kan gaan worden.
Tom Wright
De Bijbel bestaat niet uit allemaal losse verhalen die niets met elkaar te maken hebben. De Bijbel bestaat uit één verhaallijn met vijf verschillende brandpunten of akte’s. De bekende Nieuw Testamenticus Tom Wright zegt daarover: “het verhaal van de bijbel is als een toneelstuk met vijf verschillende akte’s. Het decor van die vijf akte’s is verschillend, maar het blijft één en hetzelfde toneelstuk, één en hetzelfde verhaal”. Wij zijn de acteurs van de vijfde akte en hebben als doel om het verhaal uit te spelen op basis van de eerdere verhaallijn. Je moet Wright zelf maar eens lezen om zijn uitleg te horen.
We zullen dus de Bijbel goed moeten kennen om die verhaallijn te begrijpen en te snappen dat God door mensen heen werkt om Zijn Koninkrijk op aarde te vestigen. Het doet er dus wel degelijk toe hoe we leven en hoe we met de schepping omgaan. Wright omschrijft dat prachtig als hij zegt:
“Het is als een verloving in vergelijking met een huwelijk. Je zegt tijdens de verloving toch ook niet tegen je aanstaande partner: binnenkort gaan we trouwen, dus het maakt niet uit of ik je nu misbruik, mishandel of verwaarloos. Straks trouwen we toch! Dat zou idioot zijn!
Nee, je bouwt nu al aan iets wat straks volledig vorm zal krijgen: je huwelijk. Het is alsof iemand een taal leert voordat hij gaat wonen in het land waar ze die taal spreken. Het verlangen om in dat land te gaan wonen is zo groot dat deze persoon alvast de taal leert zodat de overgang naar dat land niet zo groot is”.
Mooie uitdaging
Vanuit die insteek is ecologische gerechtigheid ineens een prachtige uitdaging. Iets wat straks volledig vorm zal krijgen. Vrede, gerechtigheid, gelijkheid, liefde etc. Allemaal dingen die je nu al kunt beoefenen. Dat zal soms veel moeite kosten maar ik ben ervan overtuigd dat als je daar werkelijk een doel van maakt, dat het steeds beter gaat. Belangrijk is wel dat je het doet vanuit de verbinding met God. Om daarin te groeien heb ik besloten om dagelijks te mediteren
op het beeld van de drie-eenheid. Volgens Henri Nouwen is dat “het huis van de liefde”.
Vanuit die liefdevolle relatie tussen Vader, Geest en Zoon zul je je zelf gewenst weten. En vanuit die positieve houding kun je dan eenvoudiger de wereld in gaan om vorm te geven aan dat wat ooit zal komen. Speels, met plezier en vol hartelijkheid.
1 Comment