De heilzame rust van een weiland
Lezen over ecotheologie is boeiend, maar het is veel mooier om mensen te ontmoeten die vanuit een bepaald ideaal, bepaalde waarden of een religie echt werk maken van de broodnodige verandering die nodig is in ons denken. Zoals Henri Nouwen ooit zei: “You don’t think your way into a new kind of living. You live your way into a new kind of thinking”. Je leert meer door te doen dan door te denken.
Vorige week deed ik een rondje langs drie bioboeren in een straal van 10 kilometer vanaf ons huis. Ik zocht verbinding en dan helpt het altijd als je onaangekondigd langsgaat en ziet wat de reactie is. De eerste twee boeren waar ik langsging hadden geen tijd. Ze waren nieuwsgierig naar de theologische onderbouwing van datgene waar ze mee bezig waren (één van hen is christen) maar het was te druk. Begrijpelijk en no hard feelings.
De derde boer nám de tijd toen ik mijn intro-praatje had gehouden. We spraken ruim een uur met elkaar en hij liet me zijn bedrijf zien. Voor mij was hij ‘een zoon van vrede’ die tijd maakte voor mijn vragen. Ik wist direct: hier moet ik zijn. Zijn vrouw vertelde dat de komende zaterdag (afgelopen weekend) de maandelijkse vrijwilligersdag was en als ik het leuk vond mocht ik komen helpen. Gretig hapte ik toe, want ik ben op zoek naar verbinding met mensen die allang anders leven.
Het was een prachtige dag. Met veel plezier hielp ik mee met de klussen die moesten gebeuren. Zo maakte ik de melkput grondig schoon terwijl de stront me om de oren vloog, ik leerde zuring herkennen en uitsteken, en leerde dat het maaien met een bosmaaier best nog een kunst is. Als een klein kind moest ik regelmatig terug naar de boer omdat de draadjes waren verdwenen, het ding niet meer wilde starten of de benzine op was. Het water liep over mijn rug maar ik leerde in twee uurtjes de bosmaaier te bedienen en uit elkaar te halen om de nodige herstelwerkzaamheden zelf uit te voeren. Moe maar zo trots als een aap met zeven staarten fietste ik naar huis.
Ik was afgelopen zaterdag de enige vrijwilliger uit Woerden. De anderen kwamen uit Amsterdam, Amstelveen, Rotterdam en Capelle aan den IJsel. Ze waren vaak al tien, vijftien jaar aan deze boerderij verbonden en maandelijks komen ze meewerken. Het is een soort kleine gemeenschap om deze idealistische boerderij waar stadsmensen leren hoe het werken op een boerderij eraan toe gaat. “Waarom doen alle boeren in onze polder dat niet?” vroeg ik mij af. Prachtig om enthousiaste mensen te verbinden aan jouw stek en zij nemen je best wat werk uit handen. Daarnaast is het ook nog eens supergezellig!
Eenvoudig is het niet om een biologisch bedrijf te runnen. Neem nou die zuring. Die plant zaait zich rijkelijk uit en voor je het weet staat je weiland vol met zuring en kunnen de koeien niet goed grazen. De meeste boeren in de polders om Woerden heen spuiten hun weiland met MCPA – een goedje wat zuring en ander (on)kruid kapot maakt maar het gras onaangetast laat. Een soort Roundup dus. Dit is een vrij snelle manier van onkruidbestrijding maar de toxische stoffen komen terecht in ons grondwater. Zo zou MCPA onvruchtbaarheid bij de mens veroorzaken. Ik kan me ook voorstellen dat die toxische stoffen via het gras en de koe in de melk terecht komen (maar ik ben geen chemicus).
Europese waterleidingbedrijven zijn gedwongen om grote hoeveelheden geld uit te geven om het water schoon te maken. In Nederland investeren zij jaarlijks 24,4 miljoen, 130 miljoen in Duitsland, en 170 miljoen in Engeland om het water te ‘ontgiften’. Uiteindelijk worden deze kosten betaald door de consument. Dus het gemak van de een is het ongemak van de ander en dat is eigenlijk steeds het grote punt bij ecologische gerechtigheid: het probleem wordt steeds doorgeschoven naar anderen in de keten.
Een biologische boer steekt de zuring uit. Vergis je niet dat is een enorm arbeidsintensief werk. Speuren in het weiland naar de zuring, de diepe wortels uitsteken en met een kruiwagen afvoeren. Doe je dat met een man of tien in een weiland dan kost je dat misschien twee uurtjes en een bekertje zweet. Maar voor kenniswerkers zoals ik is het een heerlijke manier om met het lichaam te werken, de rust van een weiland te ervaren en lekker te kletsen met de andere vrijwilligers. Geloof me, je kunt je abonnement van de sportschool opzeggen.
Ik heb me aangemeld als vaste vrijwilliger. Deze boer heeft de gave en het geduld om een meester-gezel relatie met zijn vrijwilligers aan te gaan. “Daar ligt de bosmaaier, daar benzine en een veiligheidsmasker en dat stuk moet worden gemaaid. Als je vragen hebt hoor ik het wel”. Ik weet meer niet dan wel maar deze boer liet me zelf leren. En ik groeide, leerde en genoot. “Dit is veel leuker dan lezen en studeren” besefte ik toen ik de zwarte grond onder mijn nagels vandaan stond te poetsen.
1 Comment